Hợp đồng vận chuyển hàng hóa được ký kết giữa các bên liên quan, xác định các điều khoản, quyền lợi, và trách nhiệm trong quá trình chuyển đổi và giao nhận hàng hóa. Hợp đồng vận chuyển đóng vai trò quyết định để đảm bảo việc hàng hóa được chuyển giao an toàn và đúng thời hạn, đồng thời điều tiết các khía cạnh pháp lý quan trọng trong ngành vận tải hàng hóa. Để hiểu rõ hơn về loại hợp đồng này, hãy cùng Luật Đại Nam khám phá chi tiết về hợp đồng vận chuyển hàng hóa trong bài viết sau.
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa
Nội Dung Chính
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa là gì?
Vận chuyển hàng hóa là một dịch vụ quan trọng trong hoạt động thương mại và logistics. Trong quá trình này, các tổ chức và cá nhân cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa thực hiện các nhiệm vụ để đảm bảo hàng hóa được chuyển từ một địa điểm đến địa điểm khác theo thỏa thuận với người có nhu cầu. Điều này đòi hỏi sự thỏa thuận dựa trên hợp đồng vận chuyển hàng hóa.
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa là một hiệp định giữa các bên, trong đó bên vận chuyển chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đến địa điểm đã thỏa thuận và giao hàng cho người nhận hàng. Bên thuê vận chuyển sẽ phải thanh toán cước phí vận chuyển và các chi phí khác cho bên vận chuyển theo quy định trong hợp đồng.
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa thường định rõ quyền và trách nhiệm của từng bên, điều kiện giao nhận hàng hóa, thời gian và nơi giao hàng, cũng như các khoản phí liên quan đến dịch vụ vận chuyển. Điều này giúp đảm bảo rằng quá trình vận chuyển hàng hóa diễn ra một cách suôn sẻ và hiệu quả.
Đặc điểm của hợp đồng vận chuyển hàng hóa
Đặc điểm chung so với hợp đồng vận chuyển tài sản
- Tính chất đền bù: Hợp đồng vận chuyển hàng hóa có tính đền bù, nghĩa là các bên cam kết đối ứng quyền và nghĩa vụ của nhau. Bên vận chuyển cam kết chuyển hàng hóa đến địa điểm như đã thỏa thuận và được nhận thù lao. Bên thuê vận chuyển cam kết thanh toán cước phí vận chuyển và các khoản phí khác cho bên vận chuyển. Quyền và trách nhiệm của cả hai bên được điều chỉnh bằng hợp đồng để đảm bảo tính công bằng và đúng thời hạn trong quá trình vận chuyển hàng hóa.
- Hợp đồng song vụ: Hợp đồng vận chuyển hàng hóa thường là hợp đồng song vụ, có nghĩa là nó có hiệu lực trong quá trình vận chuyển và hoàn tất giao nhận hàng hóa. Nghĩa vụ và quyền của các bên thường chỉ phát sinh khi bên thuê vận chuyển đã giao hàng hóa cho bên vận chuyển. Mọi công việc liên quan đến việc vận chuyển và giao nhận hàng hóa được quản lý bằng hợp đồng.
- Hợp đồng có thể vì lợi ích của người thứ ba: Hợp đồng vận chuyển hàng hóa thường liên quan đến người thứ ba, người có quyền nhận hàng hóa. Mặc dù người này không tham gia vào quá trình ký kết hợp đồng, nhưng anh ta có quyền yêu cầu bên vận chuyển phải chuyển hàng hóa đến địa điểm và thời gian đã thỏa thuận. Điều này đảm bảo rằng việc giao nhận hàng hóa diễn ra một cách thuận tiện và đúng thời hạn.
Đặc điểm riêng của hợp đồng vận chuyển hàng hóa
- Căn cứ vào phương tiện vận chuyển: Hợp đồng vận chuyển có thể được phân loại dựa trên loại phương tiện vận chuyển được sử dụng. Ví dụ, có hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt, đường hàng không, đường biển, hoặc bằng xe ô tô. Mỗi loại phương tiện vận chuyển có quy định và yêu cầu riêng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình vận chuyển.
- Căn cứ vào dấu hiệu lãnh thổ: Hợp đồng vận chuyển cũng có thể được phân loại dựa trên phạm vi lãnh thổ mà nó áp dụng. Vận chuyển hàng hóa trong một quốc gia cụ thể thường được gọi là vận chuyển nội địa, trong khi vận chuyển hàng hóa qua biên giới quốc gia được gọi là vận chuyển quốc tế. Các quy định và thủ tục hải quan thường đặc biệt quan trọng trong trường hợp vận chuyển quốc tế.
- Căn cứ vào hành trình vận chuyển: Cuối cùng, hợp đồng vận chuyển cũng có thể được phân loại dựa trên hành trình của việc vận chuyển. Ví dụ, vận chuyển đơn tuyến chỉ bao gồm một phần duy nhất của hành trình, trong khi vận chuyển có kết hợp nhiều phương tiện trên từng đoạn hành trình đòi hỏi sự chuyển giao và phối hợp giữa các phương tiện khác nhau để hoàn thành quá trình vận chuyển.
Chủ thể của hợp đồng vận chuyển hàng hóa
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa, như các hợp đồng dân sự khác, đòi hỏi sự tuân thủ đầy đủ của các nguyên tắc quan trọng như năng lực pháp luật dân sự và tình trạng tự nguyện của các bên. Các điều kiện sau đây cần phải được đáp ứng:
- Năng Lực Pháp Luật Dân Sự: Các bên trong hợp đồng vận chuyển hàng hóa phải đáp ứng các yêu cầu về năng lực pháp luật dân sự. Điều này có nghĩa là họ phải đủ tuổi để tham gia vào giao dịch dân sự, hoặc nếu họ là tổ chức, họ phải được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật. Năng lực pháp luật đảm bảo rằng các bên có khả năng thực hiện và tuân thủ hợp đồng.
- Tự Nguyện Tham Gia: Một trong những nguyên tắc quan trọng của hợp đồng vận chuyển hàng hóa là sự tự nguyện. Điều này đảm bảo rằng không có sự ép buộc, lừa dối hoặc đe dọa trong quá trình tham gia giao dịch. Tự nguyện tham gia là một yếu tố quan trọng để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của hợp đồng.
Đối tượng của hợp đồng vận chuyển hàng hóa
Chủ thể của hợp đồng vận chuyển hàng hóa là hàng hóa. Điều này nghĩa là trong giao kết hợp đồng, các bên cam kết vận chuyển một lượng cụ thể của hàng hóa từ một địa điểm đến địa điểm khác theo thỏa thuận. Hàng hóa có thể bao gồm mọi loại tài sản di động, bao gồm cả những tài sản có thể được tạo ra trong tương lai. Để đảm bảo tính an toàn và tuân thủ pháp luật, quy định của hợp đồng cần loại trừ những trường hợp cụ thể như việc vận chuyển các loại hàng cấm, hàng nguy hiểm đối với tính mạng con người, và hàng hóa bị cấm lưu thông trên thị trường.
Quyền và nghĩa vụ của bên vận chuyển
Tiếp nhận hàng hóa của bên thuê vận chuyển
- Bên vận chuyển phải đưa phương tiện vận chuyển đến để tiếp nhận hàng hóa vận chuyển theo thỏa thuận. Phương tiện vận chuyển phải đáp ứng yêu cầu tiếp nhận, vận chuyển, và bảo quản hàng hóa phù hợp với tính chất của hàng hoá.
- Bên vận chuyển có nghĩa vụ tiếp nhận hàng hóa của bên thuê vận chuyển đúng thời gian và địa điểm theo thỏa thuận. Nếu bên vận chuyển tiếp nhận hàng hóa trễ, gây phát sinh chi phí bảo quản hàng hóa, bên vận chuyển phải bồi thường các thiệt hại đó. Ngược lại, nếu bên thuê vận chuyển giao hàng trễ, bên vận chuyển có quyền yêu cầu bên thuê vận chuyển bồi thường các thiệt hại phát sinh do việc lưu giữ phương tiện vận chuyển.
- Bên vận chuyển được quyền từ chối vận chuyển tài sản không đúng loại đã thoả thuận trong hợp đồng. Tuy nhiên, trong thực tế, bên vận chuyển chỉ có thể từ chối việc vận chuyển khi việc thay thế hàng hoá ảnh hưởng đến quyền lợi của bên vận chuyển hoặc các bên thuê vận chuyển khác.
- Bên vận chuyển cũng có quyền từ chối nhận hàng hoá nếu chúng không đáp ứng các tiêu chuẩn đóng gói cần thiết theo thoả thuận. Hàng hoá cấm lưu thông, hàng hoá nguy hiểm, độc hại cũng không được bên vận chuyển nhận và vận chuyển.
Tổ chức vận chuyển hàng hóa theo đúng thỏa thuận
Trong giai đoạn này, bên vận chuyển có các quyền và nghĩa vụ sau đây:
- Bên vận chuyển phải vận chuyển hàng hóa đến đúng địa điểm trả hàng. Nếu bên vận chuyển giao hàng hoá không đúng địa điểm đã quy định, bên vận chuyển phải thanh toán chi phí vận chuyển hàng hoá đến đúng địa điểm đã thoả thuận trong hợp đồng cho bên thuê vận chuyển.
- Bên vận chuyển cũng có nhiệm vụ bảo quản hàng hóa trong quá trình vận chuyển. Nghĩa vụ bảo quản hàng hoá của bên vận chuyển phát sinh từ thời điểm bên vận chuyển tiếp nhận hàng hoá vận chuyển từ bên thuê vận chuyển và kết thúc khi đã giao hàng hoá cho người nhận tại địa điểm trả hàng.
Trả hàng hóa cho người có quyền nhận hàng
Trả hàng hoá là nhiệm vụ chính của bên vận chuyển trước người gửi hàng cũng như người có quyền nhận hàng (nếu người gửi hàng không phải là người nhận hàng).
- Bên vận chuyển phải trả hàng hoá đúng đối tượng nhận.
- Bên vận chuyển phải thông báo về việc giao hàng hoá cho người có quyền nhận. Nếu các bên thoả thuận giao hàng tại địa chỉ của người nhận, bên vận chuyển không cần thông báo hàng đến.
- Bên vận chuyển cũng phải trả hàng đúng phương thức đã thoả thuận.
- Trong trường hợp bên vận chuyển đã giao hàng hoá đến địa điểm trả hàng đúng thời hạn, nhưng không có người nhận, bên vận chuyển có thể gửi hàng hoá tại nơi giữ và phải thông báo cho bên thuê vận chuyển hoặc bên có quyền nhận hàng. Chi phí gửi giữ và bảo quản hàng hoá do bên thuê vận chuyển hoặc bên có quyền nhận hàng chịu.
- Bên vận chuyển có quyền từ chối trả hàng và lưu giữ hàng hoá nếu người thuê vận chuyển và người nhận hàng chưa thanh toán đủ các khoản cước phí và chi phí vận chuyển hoặc không cung cấp bảo đảm thoả đáng cho việc thanh toán các khoản cước phí và chi phí nói trên.
Quyền và nghĩa vụ của bên thuê vận chuyển
Giao hàng hóa cho bên vận chuyển
Bên thuê vận chuyển phải giao hàng hóa vận chuyển cho bên vận chuyển đúng thời hạn và địa điểm như đã thoả thuận. Hàng hoá phải được đóng gói đúng cách, có đầy đủ thông tin ký hiệu và mã hiệu rõ ràng. Nếu không có sự thoả thuận khác, bên thuê vận chuyển phải tự trang bị chi phí cho việc bốc xếp hàng hóa lên phương tiện vận chuyển.
Thanh toán cước phí vận chuyển
Thanh toán cước phí vận chuyển là nhiệm vụ cơ bản của bên thuê vận chuyển. Cước phí có thể được thoả thuận giữa các bên hoặc dựa trên biểu phí của các đơn vị kinh doanh dịch vụ vận chuyển công cộng. Ngoài cước phí vận chuyển, bên thuê vận chuyển có thể phải thanh toán các khoản phụ phí vận chuyển khác như phí lưu kho hoặc phí bãi…
Trông coi hàng hóa trong quá trình vận chuyển
Các bên có thể thoả thuận để bên thuê vận chuyển cử người để trông coi hàng hóa trên đường vận chuyển (người áp tải). Điều này thường áp dụng cho việc vận chuyển những loại hàng hoá có giá trị lớn hoặc yêu cầu chế độ bảo quản và chăm sóc đặc biệt. Trong trường hợp bên thuê vận chuyển cử người trông coi hàng hóa trên đường và hàng hoá bị mất mát hoặc hư hỏng, bên thuê vận chuyển phải chịu trách nhiệm về tổn thất tài sản đó.
Trên đây là toàn bộ nội dung Luật Đại Nam cung cấp đến bạn đọc về nội dung về Hợp đồng vận chuyển hàng hóa.
Liên hệ Hotline Luật Đại Nam để được tư vấn chuyên sâu nhất.
– Yêu cầu tư vấn: 0967370488 – 0975422489
– Yêu cầu dịch vụ: 02462.544.167
– Email: luatdainamls@gmail.com
Xem thêm
Chấm dứt hợp đồng lao động là gì?
Thuế thu nhập cá nhân đối với hợp đồng dịch vụ
