Công bố di chúc là vấn đề quan trọng mà những người được hưởng di sản và những người liên quan vô cùng quan tâm. Thủ tục công bố di chúc được thực hiện như thế nào? Do ai thực hiện và thực hiện vào thời gian nào? Luật Đại Nam xin đưa ra những thông tin về thủ tục công bố di chúc theo quy định của pháp luậtt để bạn tham khảo.
Nội Dung Chính
Cơ sở pháp lý:
- Bộ luật Dân sự 2015
Có bắt buộc phải công bố di chúc không?
Căn cứ theo Điều 624 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định:
“Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.”
Theo đó, di chúc phải được lập di người để lại di sản đang còn sống, tỉnh táo, sáng suốt, minh mẫn và không bị lừa dối, đe dọa hay cưỡng ép lại di chúc.
Thủ tục công bố di chúc theo quy định của pháp luật
Di chúc có thể do người để lại di sản tự lập bằng văn bản hoặc có người làm chứng hoặc được công chứng, chứng thực theo quy định. Tuy nhiên, di chúc được lập phải là di chúc hợp pháp khi đáp ứng các điều kiện tại Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015 gồm:
- Người lập di chúc lập theo ý chí của mình, có trạng thái tinh thần minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc.
- Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội…
Đồng thời, khoản 1 Điều 643 Bộ luật Dân sự nêu rõ: “Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế”
Trong đó, thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Như vậy, khi người có tài sản chết thì di chúc của người đó sẽ có hiệu lực. Và để người thừa kế có thể làm thủ tục nhận di sản thì bản di chúc này phải được công bố trước những người thừa kế.
Thời điểm công bố di chúc là khi nào?
Về thời điểm có hiệu lực của di chúc, khoản 1 Điều 643 Bộ luật Dân sự nêu rõ: Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế
Và theo điểm c khoản 3 Điều 641 Bộ luật Dân sự:
Giao lại bản di chúc cho người thừa kế hoặc người có thẩm quyền công bố di chúc, khi người lập di chúc chết. Việc giao lại bản di chúc phải được lập thành văn bản, có chữ ký của người giao, người nhận và trước sự có mặt của ít nhất hai người làm chứng.
Như vậy, sau khi người lập di chúc chết, người đang giữ di chúc phải giao di chúc cho người thừa kế hoặc người có thẩm quyền công bố di chúc. Tuy nhiên, thủ tục công bố di chúc này không bắt buộc phải cùng thời điểm với thời điểm mở thừa kế.
Ai là người thực hiện việc công bố di chúc?
Căn cứ khoản 1,2 Điều 647 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định người công bố di chúc như sau:
- Di chúc được lập bằng văn bản lưu giữ tại tổ chức hành nghề công chứng: Công chứng viên sẽ là người công bố di chúc.
- Người lập di chúc sẽ chỉ định người tiến hành công bố di chúc: Người được chỉ định có nghĩa vụ công bố di chúc khi người lập di chúc đã mất.
- Nếu người lập di chúc không chỉ định người công bố di chúc hoặc có chỉ định người công bố những người chỉ định lại từ chối; trong trường hợp này những người thừa kế sẽ thỏa thuận với nhau để cử ra một người công bố di chúc.
- Do đó, tùy vào trường hợp khác nhau mà có thể xác định được người công bố di chúc.
Di chúc sẽ được công bố tại địa điểm nào?
Hiện nay, pháp luật không quy định cụ thể về địa điểm thực hiện thủ tục công bố di chúc. Tuy nhiên, tại khoản 2 Điều 611 Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định về địa điểm mở thừa kế như sau: “Địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản; nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì địa điểm mở thừa kế là nơi có toàn bộ di sản hoặc nơi có phần lớn di sản.”
Vậy nên, nếu người lập di chúc đã chết thì địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di chúc. Trong trường hợp nơi cư trú cuối cùng của người để lại di chúc không thể xác định được thì nơi mở thừa kế là nơi có toàn bộ di sản của người để lại di chúc hoặc nơi có phần lớn di sản để lại.
Theo như trình bày ở trên, di chúc sẽ phát sinh hiệu lực tại thời điểm mở thừa kế (chính là thời điểm người lập di chúc chết) và pháp luật chỉ yêu cầu công bố di chúc khi mở thừa kế.
- Thời điểm mở thừa kế sẽ trùng với thời điểm tiến hành công bố di chúc
- Thời điểm mở thừa kế không trùng với thời điểm công bố di chúc: vì pháp luật không quy định cụ thể thời điểm công bố di chúc, thế nên những người thừa kế có thể thỏa thuận địa điểm để công bố di chúc.
Qua bài viết này hy vọng đã cung cấp cho bạn đọc được những thông tin cần tìm hiểu về vấn đề thủ tục công bố di chúc theo quy định của pháp luật do Luật Đại Nam cung cấp. Nếu còn các vấn đề thắc mắc khác chưa được đề cập trong bài viết. Liên hệ với chúng tôi để được giải đáp cụ thể hơn.
LUẬT ĐẠI NAM
Địa chỉ: Số 104 Ngõ 203 Hoàng Quốc Việt, Phường Nghĩa Tân, Quận Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội, Việt Nam
Hotline Yêu cầu tư vấn: 0975422489 – 0961417488
Hotline Yêu cầu dịch vụ: 0967370488
Email: luatdainamls@gmail.com
Xem thêm:
- Xác định hiệu lực của di chúc như thế nào?
- Mẫu di chúc chung của vợ chồng mới nhất
- Người dưới 18 tuổi có được lập di chúc không?
