Tranh chấp về quyền nuôi con sau ly hôn là tranh chấp phổ biến trong các vụ án về hôn nhân và gia đình bên cạnh tranh chấp về tài sản. Tòa án giải quyết tranh chấp để xác định người trực tiếp nuôi con và người có nghĩa vụ cấp dưỡng dựa trên nguyên tắc bảo đảm tốt nhất quyền lợi cho con. Bài viết dưới đây của Luật Đại Nam sẽ cung cấp các kiến thức pháp lý về giải quyết tranh chấp quyền nuôi con sau ly hôn để Quý độc giả có thể tham khảo.
Giải quyết tranh chấp nuôi con khi ly hôn
Nội Dung Chính
Căn cứ pháp lý
- Luật Hôn nhân và Gia đình
Xác định con chung của vợ chồng
Căn cứ Điều 88 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. thì việc xác định con chung của vợ chồng được thực hiện theo nguyên tắc sau:
- Con được sinh trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.
- Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân thuộc trường hợp người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân, do đó, cũng được xác định là con chung.
- Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng. Trường hợp này bao gồm cả trường hợp cha mẹ cùng nhận con nuôi, tức con nuôi chung cũng được xác định là con chung của vợ chồng.
Ngoài ra, Điều 94 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng thừa nhận con được sinh ra trong trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là con chung của vợ chồng nhờ mang thai hộ kể từ thời điểm con được sinh ra.
Yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn
Căn cứ giải quyết
Tòa án giải quyết yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn khi có một trong các căn cứ sau đây:
- Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con. Căn cứ này thuộc trường hợp có yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con nhưng không phát sinh tranh chấp;
- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Ai có quyền yêu cầu?
Chủ thể có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con được xác định như sau:
- Trường hợp cha, mẹ thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con thì cha, mẹ cùng yêu cầu Tòa án giải quyết việc dân sự (không có tranh chấp).
- Cha hoặc mẹ không phải là người trực tiếp nuôi con muốn giành lại quyền nuôi con;
- Trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con: Người thân thích; Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình; Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em; Hội liên hiệp phụ nữ.
>> Xem thêm: Thủ tục rút đơn ly hôn đơn phương theo quy định hiện hành
Điều kiện để giành được quyền nuôi con
Căn cứ quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì việc trông nôm, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con sau khi ly hôn sẽ được giải quyết như sau:
- Cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình;
- Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con;
- Trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
- Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Theo quy định trên thì trong trường hợp cha, mẹ không thỏa thuận được về quyền nuôi con sau ly hôn dẫn đến phát sinh tranh chấp, cha/mẹ muốn giành quyền nuôi con phải chứng minh được các điều kiện của mình để đảm bảo quyền lợi về mọi mặt cho con. Pháp luật hôn nhân và gia đình không quy định rõ các điều kiện này là gì. Tuy nhiên, trên thực tế, Tòa án thường căn cứ vào các điều kiện sau để xem xét yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
- Điều kiện về vật chất như nơi cư trú, sinh hoạt, điều kiện học tập, … ;
- Điều kiện về tinh thần như thời gian chăm sóc, dạy dỗ; nhân cách, đạo đức; điều kiện vui chơi, giải trí của con; ….
- Đối với con dưới 36 tháng tuổi, Tòa án sẽ ưu tiên giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
- Xem xét nguyện vọng của con đối với con từ đủ 07 tuổi trở lên.
Thủ tục giải quyết tranh chấp quyền nuôi con sau ly hôn
Thẩm quyền
Căn cứ vào khoản 1 Điều 28 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, tranh chấp về quyền nuôi con sau khi ly hôn thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án Nhân dân.
Trình tự thực hiện
Trình tự thủ tục giải quyết tranh chấp quyền nuôi con sau ly hôn được thực hiện như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ và nộp đơn khởi kiện đến Tòa án Nhân dân có thẩm quyền.
Hồ sơ khởi kiện gồm có:
- Đơn khởi kiện theo Mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13/01/2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao;
- Giấy tờ chứng minh nhân thân của cha, mẹ (bản sao y);
- Bản án/quyết định ly hôn (bản sao y);
- Giấy khai sinh của con (bản sao y);
- Các tài liệu, chứng cứ chứng minh yêu cầu thay đổi người nuôi con;
- Các tài liệu khác có liên quan.
Bước 2: Tòa án xem xét đơn và thụ lý theo quy định
Bước 3: Chuẩn bị xét xử
Bước 4: Đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm
Bước 5: Kháng cáo và thực hiện thủ tục phúc thẩm vụ án (nếu có).
Dịch vụ giải quyết tranh chấp ly hôn của Luật Đại Nam
Giải quyết tranh chấp tài sản khi ly hôn
- Tư vấn xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng
- Tư vấn nguyên tắc chia tài sản chung vơ chồng
- Tư vấn thủ tục chia tài sản chung
- Tư vấn về thỏa thuận chia tài sản chung
- Tư vấn thủ tục chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân
- Tư vấn thủ tục chia tài sản khi ly hôn
- Tư vấn thủ tục chia tài sản sau ly hôn
- Tư vấn giải quyết tranh chấp chia tài sản khi ly hôn
- Tư vấn giải quyết tranh chấp tài sản SAU ly hôn
- Tư vấn giải quyết tranh chấp chia tài sản là quyền sử dụng đất
- Tư vấn chia tài sản chung có yếu tố nước ngoài
- Xác định về các khoản nợ chung, nợ riêng của vợ chồng
- Tư vấn trách nhiệm liên đới các khoản nợ chung của vợ chồng
- Tư vấn giải quyết tranh chấp nợ chung
- Đại diện cho khách hàng làm việc với các bên liên quan tới việc chia tài sản chung
- Luật sư tham gia phiên tòa xét xử vụ việc ly hôn để bảo vệ quyền lợi của vợ hoặc chồng khi có tranh chấp tài sản khi ly hôn
- Luật sư tư vấn và tham gia giải quyết tranh chấp tài sản sau ly hôn
Giải quyết tranh quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng
- Tư vấn về điều kiện nuôi con sau ly hôn
- Tư vấn về cấp dưỡng nuôi con
- Tư vấn giành quyền nuôi con: Tư vấn và hướng dẫn khách hàng thu thập chứng cứ có lợi để giành quyền nuôi con khi ly hôn; Hỗ trợ khách hàng giành quyền nuôi; Tư vấn về điều kiện thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn (thay đổi quyền nuôi con)
- Tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng trong việc giành quyền nuôi con hoặc thay đổi quyền nuôi con
- Tư vấn quyền nuôi con khi ly hôn trong các trường hợp cụ thể:
- Giành quyền nuôi con khi thu nhập thấp, không có chỗ ở ổn định, hoặc khi bố, mẹ không đăng ký kết hôn;
- Giành quyền nuôi con của người ngoại tình;
- Thay đổi quyền nuôi con khi bố hoặc mẹ đứa trẻ chết;
- Thay đổi quyền nuôi con khi chồng cũ lấy vợ hoặc vợ cũ lấy chồng;
- Yêu cầu hạn chế quyền thăm nom con;
- Yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng;
- Tranh chấp quyền nuôi con có yếu tố nước ngoài;
- Thay đổi quyền nuôi con có yếu tố nước ngoài;
- Thi hành án về quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng…
Xem thêm:
- Thủ tục kháng cáo lại bản án ly hôn sơ thẩm
- Thủ tục rút đơn ly hôn mới nhất hiện nay
- Ly hôn có bắt buộc hòa giải tại trung tâm hòa giải đối thoại?
- Làm thế nào để ly hôn khi chồng đang chấp hành án phạt tù
